اجلاس ناتو در اوج بلاتکلیفی برگزار می‌شود

اجلاس امسال سران ناتو در واشنگتن (سه‌شنبه تا پنجشنبه) با بحران‌های متعدد سیاسی و نظامی همزمان شده است، از تداوم جنگ اوکراین گرفته تا انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و ظهور راست افراطی در اروپا.

رسانه آمریکایی گزارش داد، سران ناتو این هفته در حالی در نشست سالانه خود در واشنگتن حضور پیدا می‌کنند که قصد دارند در هفتاد و پنجمین سال تأسیس این ائتلاف نظامی، قدرت و اتحاد خود را افزایش دهند، اما غرق در نگرانی‌های گوناگون هستند.

به گزارش واشنگتن‌پست، نشست امسال ناتو در سایه انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا برگزار می‌شود، رقابتی که نه‌تن‌ها ممکن است در آن «جو بایدن» از «دونالد ترامپ» شکست بخورد، بلکه حتی ممکن است پیش از آغاز انتخابات، بایدن از رقابت‌ها کناره‌گیری کند! ترامپ در دور نخست ریاست‌جمهوری خود چندین بار از ناتو انتقاد کرده بود و اکنون با عملکرد ضعیف بایدن در نخستین مناظره انتخاباتی، رهبران اروپایی در حال برنامه‌ریزی برای احتمال بازگشت ترامپ به کاخ سفید هستند.

اروپایی‌ها فکر نمی‌کنند که ترامپ ایالات متحده را به صورت کامل از ائتلاف نظامی ناتو خارج کند، اما احتمال می‌دهند که در دولت ترامپ تعهدات امنیتی و نظامی ایالات متحده به اعضای ناتو کاهش یابد.

بر اساس این گزارش، سخنرانی‌های ملی‌گرایانه ترامپ و عملکرد ضعیف بایدن در مناظره اول، نگرانی بسیاری از متحدان اروپایی واشنگتن را برانگیخته است. یک مورّخ دانشگاه «جان هاپکینز» می‌گوید انتخابات کنونی آمریکا به منافع این کشور آسیب زده و چین و روسیه را خشنود خواهد کرد. او می‌گوید احتمالاً پس از این انتخابات، جهان آمریکا را نه به عنوان یک رهبر در سطح جهانی، بلکه به عنوان کشوری در مسیر زوال خواهد دید.

از سوی دیگر، در انتخابات‌های اخیر اروپا مانند انتخابات پارلمان اروپا و انتخابات پارلمانی فرانسه، جریان‌های پوپولیستی و راست افراطی قدرت گرفته‌اند؛ جریان‌هایی که رابطه آنها با روسیه دوستانه است و دید خوبی به ناتو ندارند. اگرچه رای‌دهندگان فرانسوی در انتخابات یکشنبه با حضور حداکثری در دور دوم انتخابات، مانع قدرت‌گیری راست افراطی در پارلمان شدند، اما جو سیاسی اروپا همچنان ملتهب است و این تنش‌ها در نشست آتی سران ناتو در واشنگتن احساس خواهد شد.

یک مقام آمریکایی به «دیوید ایگناتیوس»، ستون‌نویس واشنگتن‌پست گفت، این اجلاس در ابتدا قرار بود صرفاً یک گردهمایی و نمایش برنامه‌ریزی شده باشد، اما اکنون به یکی از نگران‌کننده‌ترین نشست‌های سران کشور‌های غربی در دهه‌های گذشته بدل شده است.

به گزارش واشنگتن‌پست، جنگ اوکراین مسئله اصلی در دستور کار سران ناتو خواهد بود. کی‌یف خواستار عضویت کامل و فوری در ناتو است، اما این ائتلاف نظامی با صراحت بیان کرده که اوکراین در آینده نزدیک به این خواسته خود دست نخواهد یافت. بااین‌وجود، کشور‌های عضو ناتو در حال انعقاد توافق‌نامه‌های امنیتی دوجانبه با اوکراین هستند.

دیپلمات‌های دولت بایدن به‌خوبی می‌دانند که ممکن است ترامپ بودجه حمایت نظامی از اوکراین را قطع کند. آنها همچنین می‌ترسند که ترامپ به طور ضمنی از تلاش‌های روسیه برای تثبیت کنترل خود بر مناطقی از اوکراین که طول جنگ به دست روسیه افتاده، حمایت کند. در همین راستا، کشور‌های اروپایی و دولت آمریکا سعی دارند پیش از فرارسیدن زمان انتخابات ۲۰۲۴، تا جای ممکن از حمایت درازمدت از اوکراین اطمینان حاصل کنند.

در اجلاس سال گذشته ناتو در لیتوانی، استیصال زلنسکی از عدم دریافت دعوت‌نامه رسمی برای پیوستن به ناتو واکنش‌های گسترده‌ای در سطح جهانی داشت. اگرچه چنین تنش‌هایی ممکن است در اجلاس این هفته نمایان نباشد، اما برخی در واشنگتن معتقدند بایدن باید برای عضویت اوکراین در ناتو تلاش بیشتری به کار گرفته و حمایت بیشتری از عضویت این کشور در ناتو به عمل آورد.

به گزارش رسانه آمریکایی، اکنون که وضعیت تعهدات امنیتی بلندمدت برای اوکراین نامشخص است، مقامات ناتو سعی دارند نقطه‌نظر خود را تغییر دهند. «ینس استولتنبرگ» دبیرکل فعلی ناتو که به‌زودی دوره ریاستش به پایان خواهد رسید، در مقاله‌ای در نشریه «فارن افرز» بر قدرت اقتصادی و نظامی مشترک کشور‌های ناتو تأکید کرد و یادآور شد اعضای اروپایی ناتو نیمی از قدرت نظامی و اقتصادی جهان را تشکیل داده و می‌توانند قدرت بازدارندگی مؤثرتری داشته باشند.

«مارک روته» نخست‌وزیر سابق هلند که قرار است پس از استولتنبرگ دبیرکل ناتو شود نیز رهبران اروپا را به تلاش برای همکاری با رهبران مختلف در آمریکا دعوت کرد. او در یک کنفرانس امنیتی گفت اروپایی‌ها باید دست از شکایت از ترامپ برداشته و با هر کسی که در آمریکا در قدرت است، همکاری کنند.

وضعیت پیرامون جنگ اوکراین پیچیده شده است. نظرسنجی تازه اندیشکده «شورای روابط خارجی اروپا» نشان می‌دهد شکاف فزاینده بین اوکراینی‌ها و سایر شهروندان اروپایی وجود دارد و نزدیک به ۶۰ درصد از اوکراینی‌ها به پیروزی در جنگ با روسیه ایمان دارند. در مقابل، تنها ۳۰ درصد از آنان فکر می‌کنند این جنگ از راه دیپلماتیک به پایان خواهد رسید.

این در حالی است که بر اساس نتایج این نظرسنجی، شهروندان دیگر کشور‌های اروپایی به پیروزی اوکراین امیدی نداشته و با ارسال نیروی نظامی از کشور‌های اروپایی به اوکراین مخالف هستند. آنها خواستار حل‌وفصل مذاکره‌محور این مناقشه بوده و نسبت به عملکرد اوکراین در میدان نبرد، بدبین هستند.

منبع: ایسنا