دیپلماسی با مردان دیوانه ترامپ!

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، به فاصله یک هفته از انتخاب شدنش، مردانی را برای سیاست خارجی آمریکا ردیف کرده که انتخاب‌شان، احتمالاً یکی از بحث‌برانگیزترین ترکیب‌های کابینه در سیاست خارجی را رقم خواهد زد؛ چهره‌هایی تندرو، لفاظ و پرحاشیه برای پست وزارت خارجه، وزارت دفاع، شورای امنیت ملی و نمایندگی امریکا در سازمان ملل که حدس‌وگمان‌ها را درباره اجرای «تئوری مرد دیوانه» تقویت می‌کند؛ همان چیزی که نیکسون مبدع آن بود. 

جو بایدن، رئیس‌جمهور مستقر و دونالد ترامپ برنده انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ امریکا دیشب درباره روند انتقال قدرت گفتگو کردند. اخبار منتشر شده درباره برنامه ترامپ برای شکل‌دهی به ساختار‌های قدرت در امریکا نشان می‌دهد که او پس از پیروزی در انتخابات کاخ سفید، با برنامه‌ای حساب‌شده در تدارک به کرسی نشاندن چهره‌های افراطی و رونمایی صفی از چهره‌های پرحاشیه برای سیاست خارجی است. جان راتکلیف، مدیر پیشین اطلاعات ملی این کشور که به عنوان رئیس بعدی سازمان اطلاعات مرکزی (سیا) معرفی شده، فقط یکی از این افراد است که فهرست بلندبالایی از اقدامات مخرب را در کارنامه خود دارد. راتکلیف که جایگزین بیل برنز خواهد شد، به عنوان تندروترین و ضدایرانی‌ترین جمهوریخواهان شهرت دارد، تا جایی که روزنامه هاآرتص نوشت که ترامپ با معرفی راتکلیف، یکی دیگر از جنگ‌طلبان و حامیان سرسخت سیاست ضدایرانی را به کابینه خود اضافه کرد. به نوشته هاآرتص، راتکلیف به شدت از دولت بایدن به دلیل پنهان کردن اطلاعات با هدف جلوگیری از آغاز حمله رژیم صهیونیستی به رفح در اوایل سال جاری میلادی، انتقاد کرده است. گزارش‌های وبگاه پولیتیکو هم حاکی از آن است که راتکلیف درست قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۲، مدعی شد که جمهوری اسلامی ایران، ایمیل‌های تهدیدآمیزی به مردم امریکا ارسال کرده تا اعتبار ترامپ را خدشه‌دار و ناآرامی‌های اجتماعی را تحریک کند. همچنین راتکلیف از جمله مقامات دولت قبلی ترامپ بود که با تصمیم دولت بایدن برای حذف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌های تروریستی مخالف بود. 

 مجری فاکس‌نیوز در راه پنتاگون
ظاهراً ترامپ با انتخاب‌های سیاست خارجی خود، مسیر اجرای تئوری «مرد دیوانه» (Madman Theory) را پیش گرفته، تئوری‌ای که معمولاً با آن سیاست خارجی ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور ایالات متحده و دولت وی توصیف می‌شود که سعی داشت رهبران کشور‌های متخاصم بلوک کمونیستی را وادار کند که نیکسون را غیرمنطقی و بی‌ثبات بدانند تا از ترس یک پاسخ غیرقابل‌پیش‌بینی از تحریک ایالات متحده اجتناب کنند. انتخاب‌های ترامپ برای سمت‌های کلیدی و حساس نیز گویای این است که او سعی دارد با تکیه بر چنین دیدگاهی، مهره‌های کلیدی را انتخاب کند. به‌ویژه که حالا می‌دانیم، علاوه بر رئیس سیا، وزارت دفاع (پنتاگون) هم باید منتظر یک چهره جنجالی باشد.

 رئیس‌جمهور منتخب پیت هگزا مجری شبکه فاکس‌نیوز را نامزد ریاست پنتاگون خواهد کرد. ترامپ با معرفی هگزا گفت: «پیت سرسخت، باهوش و معتقد واقعی به شعار «نخست امریکا» است. با به کار گرفتن پیت، دشمنان امریکا گوش به زنگ خواهند بود. ارتش ما بار دیگر بزرگ خواهد بود و امریکا هرگز عقب‌نشینی نخواهد کرد.» هگزا کهنه‌سرباز گارد ملی ارتش امریکا است که مأموریت‌هایی را در عراق، افغانستان و خلیج گوانتانامو به عنوان افسر پیاده‌نظام انجام داده است. هگزا در گفتگو‌های تلویزیونی خود با اظهاراتی ضدایرانی تأکید کرده است که اسرائیل باید جلوی ایران را بگیرد و گفته است: «اجازه بدهید اسرائیل با آنها (ایران) مقابله کند. ما نباید جلوی اسرائیل را بگیریم… اجازه بدهید آنها در (حمله به) تأسیسات هسته‌ای ایران هر کاری که نیاز دارند، انجام دهند.» او از طرح این ادعا هم خودداری نکرد که اگر اسرائیل نبود، ایران همین الان بمب اتم داشت.

وزیر دفاع احتمالی امریکا تصریح کرده است: «رژیم ایران از سال ۱۹۷۹ به‌طور مؤثر با ایالات متحده در جنگ بوده است. سؤال این است که آیا ما می‌خواهیم فعالانه با آنها در جنگ باشیم؟ پس اجازه بدهید اسرائیل با آنها مقابله کند.» ترامپ در اقدامی مشابه، همان‌طور که پیش‌تر رویترز و ان‌بی‌سی اعلام کرده بودند و نیویورک‌تایمز هم روز سه‌شنبه در این مورد مطلبی منتشر کرد، در نظر دارد مارکو روبیو را به عنوان وزیر خارجه دولت جدید خود معرفی کند. روبیو یکی از چهره‌های شناخته شده نه تنها در محافل جهانی بلکه در جامعه ایران است که مواضع ضد ایرانی او برای ایرانیان آشناست. او از مخالفان سرشناس توافق هسته‌ای با ایران (برجام) بود تا جایی که چندین بار به امکان اقدام نظامی برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی هم اشاره کرد. وی اخیراً در پاسخ به خبرنگاری که موضع وی را درباره آتش‌بس در غزه جویا شد، ضمن رد تلاش برای آتش‌بس، با حیوان خطاب کردن نیرو‌های حماس، خواستار نابودی همگی آنها شد و با تکرار مواضع صهیونیست‌ها مبنی بر اینکه حماس از غیرنظامیان به عنوان سپر انسانی استفاده می‌کند، از موضع خود دفاع کرد. 

 حامی ترور شهید سلیمانی، سفیر در سازمان ملل
مایک هاکابی، فرماندار سابق آرکانزاس یک مسیحی «عاشق اسرائیل» است و همین ارادت به صهیونیست‌ها باعث شده او در دولت جدید ترامپ به‌عنوان سفیر جدید ایالات متحده امریکا در فلسطین اشغالی منصوب شود. هاکابی از حامیان سرسخت شهرک‌سازی و الحاق کرانه باختری به فلسطین اشغالی است و حتی تلاش نمی‌کند مواضع اینچنینی را که در تضاد با قوانین بین‌الملل است، پنهان کند. هاکابی به حدی تندرو است که تاکنون بار‌ها با اظهارات نژادپرستانه، راه‌حل دوکشوری را رد و از شهرک‌سازی‌های غیرقانونی حمایت کرده است.

او در سال ۲۰۱۷، گفت‌وگویی با شبکه سی‌ان‌ان داشت و به صراحت گفت: «چند واژه وجود دارد که من از به‌کاربردن آنها خودداری می‌کنم، چیزی به نام کرانه باختری وجود ندارد.» وی افزود: «یهودیه و سامره (نامی که یهودیان برای کرانه باختری می‌گذارند) وجود دارد، چیزی به نام کرانه باختری وجود ندارد. چیزی به نام شهرک‌سازی (غیرقانونی) وجود ندارد، اجتماعات، محله‌ها و شهر‌ها وجود دارد.» با این پیشینه، بی‌جهت نیست که ترامپ در بیانیه خود برای دفاع از وی نوشت: «هاکابی عاشق اسرائیل و مردمش است. مردم اسرائیل نیز عاشق او هستند.» او از این چهره ضدفلسطینی به عنوان فردی یاد کرده که بی‌وقفه برای بازگرداندن صلح به خاورمیانه تلاش خواهد کرد. مایک والتس، عضو سابق نیرو‌های ویژه ارتش ایالات متحده و نماینده جمهوریخواه کنگره از ایالت فلوریدا که پیش‌تر نیز به عنوان مشاور سیاستگذاری در دوران دونالد رامسفلد و رابرت گیتس دو وزیر دفاع سابق امریکا فعالیت داشت هم احتمالاً در قامت مشاور امنیت ملی کنار ترامپ قرار خواهد گرفت و الیز استفانیک هم به عنوان سفیر امریکا در سازمان ملل به تیم امنیت ملی در دولت دوم دونالد ترامپ خواهد پیوست. در تشریح مواضع استفانیک همین بس که او یکی از مدافعان ترامپ در ترور قاسم سلیمانی، فرمانده شهید نیروی قدس و از حامیان سرسخت اقدامات اشغالگران صهیونیست پس از عملیات طوفان الاقصی است. 

 پیشنهاد سرمایه‌دار یهودی برای نمایندگی غرب آسیا
ترامپ، بامداد دیروز در بیانیه‌ای، از انتخاب استیون ویتکاف یک سرمایه‌دار یهودی در حوزه املاک به‌عنوان گزینه نمایندگی ویژه در غرب آسیا خبر داد. نکته‌ای که باعث می‌شود این تصمیم ترامپ بیشتر شبیه به طنز باشد این است که ویتکاف ۶۷ ساله، هیچ سابقه‌ای در امور سیاسی یا تحصیلاتی در روابط بین‌الملل ندارد. او پیش‌تر در دفتر حقوقی املاکی کار می‌کرد که ترامپ نیز جزو مشتریان این دفتر بود و همین راه را برای ورود وی به جمع معاشران ترامپ در عرصه سیاست هموار کرده است. البته ترامپ با ترتیب دادن یک سازمان جدیدالتأسیس، برای ایلان ماسک، مالک شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) و ثروتمندترین فرد جهان و ویوک راماسوامی، نامزد جمهوریخواه برای انتخابات ریاست‌جمهوری هم در گعده اطرافیان خود جایی دست و پا کرده است. او در بیانیه‌ای عنوان کرد: «این دو امریکایی فوق‌العاده در کنار یکدیگر راه را برای دولت من برای از بین بردن بروکراسی دولتی، کاهش مقررات اضافی، کاهش هزینه‌های بیهوده و همچنین اصلاح سازمان‌های فدرال هموار خواهند کرد.» ایلان ماسک در توضیح وظایف مربوط به وزارتخانه جدید ترامپ عنوان کرده است که اقدامات انجام گرفته در آن شوکی را وارد سیستم خواهد کرد و حضور نیرو‌های اضافی و ناکارآمد در سیستم دولتی را حذف می‌کند.

ترامپ در ماه سپتامبر عنوان کرد که تصمیم دارد در صورت پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری، ایلان ماسک را به سمت وزیر وزارت کارآمدی دولت انتخاب کند تا به بررسی عملکرد کلی دولت فدرال امریکا بپردازد و همچنین توصیه‌هایی را برای انجام اصلاحات اساسی ارائه کند. برخی کارشناسان روابط بین‌الملل از جمله استفن والت کارآمدی تئوری مرد دیوانه را رد می‌کنند. استفن والت استاد دانشگاه هاروارد می‌گوید: «دونالد ترامپ بار‌ها بر ارزش «غیرقابل‌پیش‌بینی» بودن تأکید کرده است و الگویی از تهدید‌های نادرست ایجاد کرده است که باعث می‌شود او کمی بی‌بند و بار به نظر برسد. امید ظاهری او این است که این نوع رفتار هم متحدان و هم دشمنان را متقاعد کند که دستور او را انجام دهند، از ترس اینکه این مرد غیرمنطقی کاری وحشتناک انجام دهد.

 به عبارت دیگر، به نظر می‌رسد ترامپ با نظریه دیپلماسی به اصطلاح دیوانه موافق است.» والت به نقل قول معروف نیکسون اشاره کرده که گفته بود «می‌خواهم ویتنام شمالی باور کنند که به نقطه‌ای رسیده‌ام که ممکن است برای توقف جنگ دست به هر کاری بزنم.» والت مشخصاً درباره ترامپ می‌گوید: «آیا پادشاه دیوانه ترامپ می‌داند که رفتار دمدمی‌مزاج و تحریک‌آمیزش، متحدان امریکا را بیشتر از دشمنانش مضطرب می‌کند؟ موضوع ترسناک آن است که شاید اصلاً برای او مهم نیست.»

منبع: روزنامه جوان