اجزای کمپرسور اسکرو

یکی از کمپرسورهای هوا پراستفاده در صنایع مختلف، کمپرسور اسکرو است، چرا که بکارگیری این کمپرسور تاثیر فراوانی در افزایش راندمان و طول عمر بالایی محصولات تولیدی می‌گردد. کمپرسور اسکرو دارای دو روتور مارپیچی است که در جهت مخالف هم می‌چرخند و این گونه هوا را فشرده و مکش می‌کنند. با توجه به کاربرد وسیع این کمپرسور در صنایع گوناگون در ادامه به معرفی اجزای اصلی آن می‌پردازیم تا مخاطبان با شناخت بهتر اجزای کمپرسور اسکرو بیشتر با عملکرد آن آشنا شوند.

واحد هواساز

واحد هواساز به عنوان بخشی مهم یا قلب تپنده کمپرسور اسکرو شناخته می‌شود، کار اصلی این قطعه فشره‌سازی هوا و افزایش فشار است. در حقیقت واحد هواساز گاز و هوای معمولی وارد شده به دستگاه را به هوای فشرده با فشار بالا تبدیل می‌کند.

به همین جهت می‌توان گفت عملکرد کلی کمپرسور اسکرو به سلامت و کارایی واحد هواساز وابسته است.‌ این قطعه از دو روتور نر و ماده مارپیچی تشکیل شده‌اند که در خلاف جهت هم می‌چرخند، هنگامی که هوا به درون محفظه هواساز وارد می‌شود، توسط پره‌های خود هوا را محصور می‌کنند، بدین ترتیب با حرکت هوا بین روتورها از حجم آن کم شده اما فشار هوا افزایش می‌یابد. امروزه هواسازهای مختلفی تولید گردیده‌اند که می‌توان برحسب شیوه روانکاری آن‌ها به هواساز روغنی و هواساز خشک اشاره کرد.

الکتروموتور

می‌توان گفت یکی از قطعات حیاتی در کمپرسور اسکرو، الکتروموتور است، چرا که این قطعه انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند و این انرژی را به روتورهای کمپرسور انتقال می‌دهد. در واقع الکتروموتور است که موجب چرخیدن با سرعت روتورها می‌شود تا هوا را فشرده کنند. به همین دلیل الکتروموتور به عنوان قلب تپنده و نیروی محرکه اصلی کمپرسور اسکرو شناخته می‌گردد. از انواع الکتروموتورهای مورد استفاده در دستگاه اسکرو می‌توان به الکتروموتورهای سنکرون، الکتروموتورهای سروو و الکتروموتورهای القایی قفس سنجابی اشاره کرد.

مخزن ذخیره هوای فشرده

یکی دیگر از اجزای حیاتی و ضروری در کمپرسور اسکرو مخزن ذخیره هوای فشرده است. این مخزن نقش مهمی در عملکرد بهینه و پایداری سیستم دارد. از آنجایی که این مخزن با ذخیره‌سازی هوای فشرده نوسانات فشار را کاهش داده تا فشار خروجی هوا به ثبات لازم برسد. مخزن ذخیره هوا به جذب هر گونه رطوبت و روغن موجود در هوا کمک می‌کند و مانع از خاموش یا روشن شدن مکرر دستگاه می‌گردد تا عمر مفید کمپرسور اسکرو بالاتر رود.

سوپاپ اطمینان

می‌توان از قطعات مهم جهت افزایش ایمنی در کمپرسور اسکرو، سوپاپ اطمینان را نام برد. سوپاپ اطمینان همچون محافظ عمل می‌کند و در صورتی که فشار هوا در سیستم بیش از حد بالا برود، به طور خودکار هوای فشرده اضافی را تخلیه می‌کند و این گونه از آسیب‌دیدگی قطعات داخلی کمپرسور و مخزن جلوگیری می‌کند. امروزه انواع سوپاپ‌های اطمینان تولید می‌شوند که از جمله آن‌ها می‌توان به سوپاپ اطمینان پیستونی، سوپاپ اطمینان ترکیبی و سوپاپ اطمینان دیسکی اشاره کرد.

گیج فشار

گیج فشار از اجزای ضروری کمپرسورهای اسکرو است، این قطعه وظیفه دارد تا فشار هوای فشرده شده توسط کمپرسور اسکرو را اندازه‌گیری کند. بنابراین با استفاده از گیج فشار می‌توان به خوبی از میزان فشار هوا در دستگاه مطلع گردید و در صورت لزوم برای تنظیم و کنترل فشار هوای فشرده اقداماتی انجام داد.

در حقیقت گیج فشار همانند یک سیستم هشداردهنده عمل می‌کند، به طوری که با بالا رفتن بیش از اندازه فشار، سیگنالی را ارسال می‌کند که منجر به توقف اتوماتیک کمپرسور شده و این گونه مانع از آسیب‌دیدگی قطعات دستگاه می‌گردد. گیج فشار انواع مختلفی دارد و شامل گیج فشار آنالوگ و گیج فشار دیجیتال می‌گردند.

شیر ورودی و خروجی هوای مخزن

شیرهای ورودی و خروجی مخزن در سیستم کمپرسور اسکرو تأثیر فراوانی در کنترل جریان هوا و تنظیم میزان فشار سیستم دارد. ‌ شیر ورودی هوا، شیری یک طرفه است که هوای فشرده تولیدی را به داخل مخزن هدایت می‌کند و مانع از بازگشت این هوا از مخزن به کمپرسور می‌گردد. شیرهای خروجی نیز هوای فشرده ذخیره شده را به سیستم‌های مصرف کننده منتقل می‌کند. از انواع شیرهای ورودی و خروجی مخزن می‌توان به شیرهای توپی، شیرهای برقی، شیرهای پروانه‌ی و شیرهای سوزنی اشاره کرد.

فیلتر هوا

فیلترهای هوای یکی از قطعات مهم کمپرسور اسکرو به شمار می‌روند، چرا که هر گونه گرد و غبار، ذرات جامد و آلاینده را از هوای وارد شده به داخل دستگاه فیلتر می‌کنند و مانع رسیدن این ناخالصی‌‌ها به قطعات داخلی دستگاه می‌شوند. اگر فیلترهای هوا عملکرد ضعیفی داشته باشند، راندمان دستگاه کاهش می‌یابد و آسیب جدی به دستگاه وارد می‌شود. بنابراین باید در بازه‌های زمانی مختلف فیلترهای هوا مورد سرویس قرار گیرند تا عملکرد آن‌ها بررسی گردد.

فیلتر روغن

می‌توان از حیاتی‌ترین اجزای کمپرسور اسکرو به فیلتر روغن اشاره کرد، این قطعه نقش موثری در عملکرد بهینه و طول عمر بالایی کمپرسور دارد. روغن در کمپرسورها وظایف مختلفی همچون روانکاری قطعات، خنک‌کاری و آب‌بندی آن‌ها را ایفا می‌کند، بنابراین همیشه باید کیفیت روغن مورد بررسی قرار گیرد.

در واقع فیلتر روغن همچون صافی عمل می‌کند و مانع از ورود هر گونه ناخالصی و آلودگی به داخل روغن شده و موجب طول عمر بالاتر قطعات متحرک کمپرسور اسکرو می‌شود.‌ برخی از انواع فیلترهای روغن شامل فیلترهای کاغذی، فیلترهای روغن فلزی و فیلترهای ترکیبی هستند.

تابلو برق

تابلو برق به عنوان مرکز کنترل کمپرسور اسکرو شناخته می‌شود، تابلو برق از قطعات الکترونیکی و الکتریکی زیادی برخوردار است که توسط آن‌ها می‌توان عملکرد کمپرسور اسکرو را نظارت و کنترل کند. در واقع تابلو برق همچون فرماندهی بر عملکرد قسمت‌های مختلف سیستم از خاموش یا روشن شدن کمپرسور تا نمایش خطاها، تنظیم فشار، حفاظت سیستم در برابر اضافه بار و… نظارت می‌کند تا کمپرسور بیشترین بازدهی را داشته باشد.

تسمه

می‌توان از اجزای کلیدی و مهم در کمپرسور اسکرو به تسمه اشاره کرد، این قطعه یک اتصال مکانیکی میان موتور و بخش فشرده‌سازی هوا ایجاد می‌کند که باعث چرخش روتورها و فشرده شدن هوا می‌گردد. در حقیقت تسمه قدرت را از موتور الکتریکی به ایرند یا بخش فشرده‌سازی هوا در کمپرسور منتقل می‌کند و منجر به عملکرد صحیح و کارآمد سیستم می‌شود. برخی از مهمترین مدل‌ تسمه‌های موجود در بازار شامل انواع تسمه vشکل، تسمه دندانه‌دار و تسمه پلی‌اورتان هستند.

ایرند

ایرند همان واحد هواساز است که به عنوان قلب تپنده کمپرسور اسکرو شناخته می‌شود. این قطعه به فشرده‌سازی هوا می‌پردازد و به نوعی عملکرد کمپرسور اسکرو به سلامت و کارایی ایرند وابسته است. ایرندها از نظر نوع طراحی روتورها، مدل‌های مختلفی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به ایرند با روتورهای متقارن و ایرند با روتورهای نامتقارن اشاره کرد. در حقیقت ایرند با مکش هوا، آن را به سمت پورت خروجی هدایت کرده و به فشرده‌سازی هوا می‌پردازد. سپس هوای فشرده شده را به بخش مصرف‌کننده سیستم هدایت می‌کند.

آنلودر

آنلودر از کلیدی‌ترین اجزای کمپرسور اسکرو به شمار می‌رود که جریان هوای ورودی به واحد هواساز (ایرند) را کنترل می‌کند. در واقع این قطعه هوشمند عملکردی مشابه با یک شیر دارد و با باز و بسته شدن خود میزان هوای ورودی به سیستم را تنظیم می‌کند تا کمپرسور اسکرو همیشه بالاترین بازدهی را داشته باشد. آنلودرهای کمپرسور اسکرو به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند که از جمله آن‌ها می‌توان به آنلودر مکانیکی و آنلودر الکترونیکی اشاره کرد.

رادیاتور

یکی دیگر از عناصر حیاتی در کمپرسور اسکرو، رادیاتور است که به حفظ دمای مناسب روغن و هوا در سیستم کمک می‌کند. از آنجایی که به هنگام فشرده‌سازی هوا در کمپرسور گرما تولید می‌گردد، اگر این گرما به خوبی دفع نشود، آسیب جدی به قطعات داخلی وارد می‌کند، اما رادیاتور با جذب این گرمای تولید شده و منتقل کردن آن به محیط اطراف، مانع از آسیب قطعات داخلی بر اثر گرما می‌شود. می‌توان از انواع رادیاتورهای کمپرسور اسکرو دو دسته اصلی آن نظیر رادیاتور هوا خنک و رادیاتور آب خنک را نام برد.

فن

فن یکی از اجزای کلیدی در کمپرسور اسکرو است که وظیفه خنک‌کاری روغن و هوای فشرده دارد. از آنجایی که فرآیند فشرده‌سازی هوا خود منجر به تولید گرما و حرارت زیادی می‌شود، این حرارت باید به خوبی کنترل گردد در غیر این صورت می‌تواند به قطعات داخلی کمپرسور آسیب بزند و عملکرد بهینه کمپرسور اسکرو را دچار اختلال نماید.

فن با افزایش جریان هوا، گرمای تولید شده را به محیط اطراف منتقل می‌کند و این گونه مانع از افزایش دمای قطعات داخلی کمپرسور می‌گردد. برخی از فن‌های به کار رفته در کمپرسورهای اسکرو به دو دسته اصلی فن‌های محوری و فن‌های سانتریفیوژ تقسیم‌ می‌شوند.

فیلتر سپراتور کمپرسور اسکرو

می‌توان از اجزای کلیدی و مهم در کمپرسور اسکرو به فیلتر سپراتور اشاره نمود که تاثیر زیادی بر میزان کیفیت هوای فشرده دارد. از آنجایی که به هنگام فشرده‌سازی هوا در سیستم روغن نقش خنک‌کننده و روانکار را دارد، بنابراین در حین این فرآیند مقداری کمی از روغن به همراه هوا فشرده می‌شود و وارد سیستم‌های مصرف کننده می‌گردد که مشکلات گوناگونی همانند آسیب‌دیدگی تجهیزات، کاهش کیفیت محصولات تولیدی و آلودگی زیست محیطی ایجاد می‌کند، اما با استفاده از فیلتر سپراتور روغن از هوای فشرده جدا می‌شود و کیفیت هوای فشرده افزایش می‌یابد و این مشکلات ایجاد نمی‌گردد. برخی از انواع فیلتر سپراتور شامل فیلتر سپراتور کاغذی، فیلتر سپراتور سینتزی و فیلترهای فلزی هستند.