ایران و سوئیس، دو کشوری با پیشینه ها و ساختارهای اقتصادی متفاوت، همواره پتانسیل بالایی برای همکاری های تجاری داشته اند. سوئیس، با اقتصاد مبتنی بر فناوری و نوآوری، به عنوان یکی از قطب های مالی و صنعتی جهان شناخته می شود. از سوی دیگر، ایران نیز با دارا بودن منابع غنی انرژی و ظرفیت های تولید بالا، در منطقه خاورمیانه جایگاه ویژه ای دارد.
تاریخچه تعاملات تجاری دو کشور نشان می دهد که شرکت های سوئیسی در حوزه هایی مانند داروسازی، مهندسی، بانکداری و…، حضوری پررنگ در بازار ایران داشته اند. همزمان، ایران نیز با صادرات محصولات کشاورزی، صنایع دستی و… به سوئیس، به دنبال تقویت روابط اقتصادی با این کشور بوده است.
اما تحریم های بین المللی علیه ایران، به ویژه در سال های اخیر، مانع بزرگی بر سر راه توسعه این روابط بوده است. قطع ارتباطات بانکی و محدودیت های تجاری، بسیاری از فرصت های همکاری را از بین برده و پتانسیل های عظیم دو کشور را مغفول گذاشته است.
خبرنگار تیتر کوتاه در گفت و گو با شریف نظام مافی به بررسی چالش ها و فرصت های پیش روی روابط تجاری ایران و سوئیس پرداخته است. مشروح این گفت و گو را در ادامه مطالعه خواهید کرد.
تاثیرپذیری شدید تجارت ایران و سوئیس از تحریم ها
شریف نظام مافی در این گفت و گو با اشاره به تأثیرات تحریم ها بر روابط تجاری ایران و سوئیس، اظهار داشت: با اعمال تحریم های گسترده علیه ایران و قطع ارتباطات بانکی با سوئیس، ساختار تجارت دوجانبه ما به شدت تحت تأثیر قرار گرفت. به طوری که تقریباً تمام مبادلات تجاری به جز دو حوزه حیاتی یعنی غلات و دارویی به کلی متوقف شد.
وی افزود: با توجه به نقش پررنگ شرکت های سوئیسی در زنجیره تأمین جهانی غلات، از جمله شرکت های بزرگ فعال در زمینه تجارت، فرآوری و بازرسی، ایران همچنان به واردات این محصول استراتژیک از طریق این کشور ادامه داد. این شرکت ها با وجود تحریم ها، با استفاده از سازوکارهای مالی پیچیده و شبکه های گسترده خود، امکان تسهیل معاملات غلات بین ایران و سایر کشورهای تولیدکننده را فراهم کردند.
رییس اتاق بازرگانی ایران و سوئیس در ادامه عنوان کرد: به دلیل نیاز حیاتی ایران به دارو و تجهیزات پزشکی، برخی از شرکت های دارویی سوئیسی با وجود محدودیت ها، به همکاری با شرکت های ایرانی ادامه دادند. این شرکت ها با استفاده از مجوزهای خاص و رعایت دقیق قوانین بین المللی، داروهای مورد نیاز ایران را تأمین کردند.
ویرانی روابط تجاری ایران و سوئیس
نظام مافی عنوان کرد: تحریم ها عملاً مانع از انجام هرگونه تجارت دیگری بین ایران و سوئیس شد. صادرات کالاهای ایرانی به سوئیس، به دلیل مشکلات انتقال ارز و عدم دسترسی به سیستم بانکی سوئیس، با موانع جدی روبرو شد. همچنین، سرمایه گذاری شرکت های سوئیسی در ایران نیز به دلیل ریسک بالای ناشی از تحریم ها، به شدت کاهش یافت.
وی همچنین گفت: می توان گفت که تحریم ها تأثیر ویرانگری بر روابط تجاری ایران و سوئیس داشته و این کشور را از یکی از شرکای تجاری مهم ایران به یک شریک محدود با تمرکز بر دو حوزه خاص تبدیل کرده است. برای احیای روابط تجاری گسترده تر و متنوع تر با سوئیس، لغو کامل تحریم ها و ایجاد یک محیط تجاری پایدار و قابل پیش بینی، ضروری است.
کدام محصولات ایرانی به سوئد می رسید؟
رئیس اتاق بازرگانی ایران و سوئیس در ادامه با اشاره به وضعیت صادرات پیش از اعمال تحریم ها، اظهار داشت: قبل از اعمال تحریم های گسترده علیه ایران، اگرچه حجم صادرات به سوئیس به اندازه قابل توجهی نبود، اما جریان تجاری محدودی بین دو کشور برقرار بود. برخی از محصولات ایرانی مانند ماشین آلات نیمه تمام، به ویژه در صنایع کوچک و متوسط، به دلیل کیفیت و قیمت مناسب مورد توجه صنایع سوئیسی قرار داشتند.
نظام مافی در ادامه عنوان کرد: محصولات کشاورزی ایرانی نیز به میزان محدودی به سوئیس صادر می شد. خشکبار، زعفران، پسته و برخی دیگر از محصولات کشاورزی ایرانی به دلیل طعم و کیفیت منحصر به فرد، در بازارهای خاص سوئیس طرفداران خود را داشتند. این محصولات اغلب به صورت مستقیم توسط واردکنندگان سوئیسی یا از طریق شبکه های توزیع سنتی به مصرف کنندگان می رسید.
چشم انداز آینده روابط تجاری ایران و سوئیس
وی در ادامه با نگاهی به چشم انداز آینده روابط تجاری ایران و سوئیس در صورت احیای برجام، توضیح داد: احیای برجام و از سرگیری ارتباطات بانکی بین ایران و سوئیس، تحولی شگرف در روابط تجاری دو کشور ایجاد خواهد کرد. با رفع موانع بانکی، شرکت های ایرانی و سوئیسی می توانند به راحتی به مبادلات مالی و تجاری بپردازند و حجم تجارت بین دو کشور به طور قابل توجهی افزایش یابد.
رئیس اتاق بازرگانی ایران و سوئیس افزود: احیای برجام و از سرگیری ارتباطات بانکی بین ایران و سوئیس، فرصت های بی نظیری را برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی بین دو کشور فراهم خواهد کرد. با همکاری مشترک و استفاده از ظرفیت های موجود، می توان به ایجاد یک رابطه تجاری پایدار و سودمند برای هر دو کشور دست یافت.
نظام مافی در ادامه گفت: البته اگر برجام مجددا احیا شود، تمام صنوف، اقتصاد و تجارت کشور تحت تأثیر قرار خواهند گرفت و با توسعه روبرو خواهند شد. این بدان معناست که ما شاهد تحولات گسترده و مثبتی در تمامی بخش های اقتصادی کشور خواهیم بود.
وی همچنین گفت: به طور خلاصه، احیای برجام می تواند به ایجاد یک چرخه اقتصادی پویا و رو به رشد در ایران منجر شود. با جذب سرمایه گذاری خارجی، انتقال فناوری، توسعه زیرساخت ها و بهبود فضای کسب و کار، می توان به افزایش تولید، اشتغال و درآمد ملی دست یافت. البته، این فرآیند نیازمند برنامه ریزی دقیق، مدیریت صحیح و همکاری همه جانبه تمامی بخش های جامعه است.
پتانسیل های فراوان همکاری های تجاری بین دو کشور
رئیس اتاق بازرگانی ایران و سوئیس با تأکید بر پتانسیل های فراوان همکاری های تجاری بین دو کشور، اظهار داشت: ظرفیت های همکاری های تجاری بین ایران و سوئیس بسیار فراتر از آنچه تاکنون محقق شده است. سوئیس به عنوان یکی از پیشرفته ترین کشورهای جهان در حوزه های مختلف صنعتی، فناوری، مالی و خدمات، می تواند شریک تجاری بسیار ارزشمندی برای ایران باشد.
نظام مافی در پایان گفت: برای تحقق این پتانسیل ها، نیازمند ایجاد یک چارچوب حقوقی و تجاری مناسب، تسهیل سرمایه گذاری های مشترک، توسعه زیرساخت های لجستیکی و تقویت دیپلماسی اقتصادی هستیم. همچنین، باید بر روی آموزش نیروی انسانی و انتقال فناوری تمرکز کنیم تا بتوانیم از فرصت های ایجاد شده به نحو مطلوب بهره‌برداری کنیم.
