همشهری آنلاین – یکتا فراهانی: در اوایل زندگی منظومه شمسی همه چیز بسیار خشنتر از امروز بود. خواهناخواه صخرهها همهجا پرواز میکردند، به سیارات تازه شکلگرفته میکوبیدند، آنها را با دهانهها میکوبیدند و حوضچههای برخورد را بیرون میکشیدند.
عطارد، مریخ و ماه همگی بهشدت آسیبدیدهاند. حتی زمین – جایی که فرایندهای زمینشناسی و هوازدگی بهسرعت بیشتر شواهد را از بین میبرد – اثری از برخوردهای غولپیکر را نشان میدهد. اما همچنان یک چیز واقعاً عجیب در مورد زهره وجود دارد.
اگرچه جهان جهنمی به زیبایی دهانههای برخوردی را روی سطح خود حفظ کرده است، اما دانشمندان نتوانستند شواهدی از دهانههایی با عرض بیش از ۳۰۰ کیلومتر پیدا کنند که در غیر این صورت به عنوان حوضچه های برخوردی شناخته می شوند.
بیشتر بخوانید :
این مولکول منشأ حیات روی زمین است
شواهد جدید چگونگی شکلگرفتن ماه
اکنون این شواهد ظاهر شده است و متوجه شدهایم آن طور که ما انتظار داشتیم به نظر نمیرسد؛ بنابراین میتواند سرنخهایی در مورد تکامل زهره البته زمانی که منظومه شمسی جوان بود. به ما بدهد،
زمین تسرایی
به گزارش سایت Sciencealer این شواهد یک ویژگی است که بهعنوان زمین تسرایی شناخته میشود. مجموعهای از حلقههای متحدالمرکز در سطح زهره به عرض حدود ۱۵۰۰ کیلومتر. تجزیهوتحلیل جدید نشان میدهد که هاست – باد تسرای ناهید نتیجه دو برخورد غولپیکر، یکی پس از دیگری، با سیارهای بوده است که حدود ۳.۵ میلیارد سال پیش هنوز در زیر پوستهای نازک مهآلود و مذاب بود.
فرایندهای اولیه سیاره
ویکی هانسن، زمینشناس از مؤسسه علوم سیارهای، میگوید: اگر این واقعاً یک ساختار ضربهای باشد، قدیمیترین و بزرگترین زهره خواهد بود که به ما نگاهی نادر به گذشته زهره و اطلاع از فرآیندهای اولیه سیاره میدهد.
همچنین شاید مهمتر از آن به ما نشان میدهد که همه سازههای ضربهای شبیه هم نیستند. هنگامی که سیارات سنگی تازه شکلگرفته بودند، در داخل بسیار گرمتر از اکنون بودند، فضای داخلی مذاب آنها نیز بیشتر حجم آنها را در زیر پوسته بسیار نازکتر تشکیل میدهد.
الگوی تسرای متحدالمرکز
هانسن و همکارانش برای مطالعه فرآیندهای شکلگیری که میتوانست تسرای Haastte-Baad را ایجاد کند، تجزیه و تحلیل مدلسازی انجام دادند و مشخص کردند که یک ضربه مضاعف محتملترین سناریو است.
دو ضربهگیر، پشتسرهم، به طور مستقیم از پوسته نازک ۱۰ کیلومتری سطح زهره میکوبیدند و به گوشته مذاب زیر میریختند. ماگما تا سطح حباب میزد و سطح اطراف آن مچاله میشد تا الگوی تسرای متحدالمرکز را تشکیل دهد.
ما میدانیم که این فرآیند میتواند اتفاق بیفتد؛ زیرا ما آن را در جای دیگری از منظومه شمسی دیدهایم.
ترکیب تنظیمات فلات
در قمر مشتری، کالیستو، ساختاری چندحلقهای است که حدود ۳۸۰۰ کیلومتر عرض دارد. این والهالا، بزرگترین ساختار ضربهای چند حلقهای شناخته شده در منظومه است.
دانشمندان معتقدند وقتی چیزی بزرگ به ماه یخی برخورد کرد، شکل گرفت. آب سرد از پایین بالا آمد تا سوراخ را پر کند و ضربه پوسته اطراف را تغییر شکل داد.
یکی از مشکلات احتمالی آن مدل این است که گاهی اوقات زمین تسرایی در یک فلات نشسته پیدا میشود. این مورد برای Haaste-Baad صدق نمیکند، اما مدل نیاز به ترکیب تنظیمات فلات دارد. اگر ضربه نتواند فلات تسرایی ایجاد کند، چیز دیگری باید مسئول ساختار حلقه باشد.
اتفاق نادر در منظومه شمسی
وقتی مقادیر زیادی ذوب جزئی در گوشته دارید که به سطح میآید، چیزی که باقی میماند چیزی به نام پسماند است. باقیمانده جامد بسیار قویتر از گوشته مجاور که ذوب نسبی را تجربه نکرده است.
آنچه ممکن است شگفتانگیز باشد این است که پسماند جامد نیز چگالی کمتری نسبت به تمام گوشتههای اطراف آن دارد، اما درعینحال شناورتر است.
مدلسازی نشان میدهد ضربهگیرهایی که زمین را تولید میکنند بسیار بزرگ بوده و حدود ۷۵ کیلومتر عرض دارند. به نظر میرسد این یک اتفاق بسیار نادر در منظومه شمسی بوده است، اما بیسابقه نیست.
لیتوسفر ضخیم مریخ
ویژگیهای زمینشناسی روی زمین وجود دارد که ممکن است به همین صورت شکلگرفته باشند، مانند ازدحام دایک در دریاچه ویکتوریا در آفریقا.
ما به دنبال حفرههای بزرگ در زمین بودیم. اما برای اینکه این اتفاق بیفتد، شما به یک لیتوسفر ضخیم نیاز دارید، و زهره اولیه آن را نداشت. مریخ و ماه هم یک لیتوسفر ضخیم دارند. زمین هم احتمالاً دارای یک لیتوسفر ضخیم بود. لیتوسفر نازک در زمان جوانی نیز وجود دارد، اما رکورد آن تا حد زیادی توسط فرسایش و تکتونیک صفحهای اصلاح شده یا پاک شده است.