انجام پایان نامه یکی از مهمترین چالش های دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا است. زیرا بسیاری از آنها به دلیل عدم اطلاع از نحوه انجام پایان نامه برای عبور از این مرحله تحصیلی خود دچار سردرگمی می شوند.
برای نوشتن یک پایان نامه پربار و علمی دانشجو باید با اصول اولیه پژوهش آشنا باشد. از این رو نوشتن پایان نامه برای اولین بار بدون دریافت کمک و راهنمایی از افراد با تجربه و متخصص در این حوزه بسیار سخت و دشوار خواهد بود. در این مطلب اهمیت نگارش و مراحل نگارش پایان نامه مورد بررسی قرار خواهد گرفت. همچنین یک سری نکات مهم مرتبط با این امر ارائه خواهد شد.
اهمیت نگارش پایان نامه
ارائه پایان نامه در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری یکی از مهمترین مراحل تحصیلی در این مقاطع به شمار می رود. بنابراین همه دانشجویان مقطع ارشد و دکتری برای اخذ مدرک تحصیلی باید پایان نامه ارائه دهند.
پایان نامه باید در یک چهارچوب معین و مطابق با استانداردهای تعریف شده برای این منظور آماده شود. زیرا در غیر این صورت مورد پذیرش قرار نخواهد گرفت.
آن دسته از پایان نامه هایی که دارای بار علمی هستند به راحتی مورد توجه داوران قرار گرفته و در لیست مقالات علمی دانشگاه قرار می گیرند. بنابراین ارائه یک پایان نامه پربار می تواند تاثیر بسزایی در آینده شغلی و تحصیلی دانشجویان داشته باشد.
دانشجویان برای ارائه یک پایان نامه عالی ابتدا باید با نحوه انجام پایان نامه و نگارش آن آشنا شوند. همچنین آنها باید در پایان نامه خود یک پرسش پژوهشی را ارائه داده و سپس یک پاسخ علمی و منطقی را برای آن پیدا کنند.
یک پایان نامه خوب و با کیفیت فاقد مطالب خسته کننده و غیر ضروری است. همچنین دانشجو باید در نگارش پایان نامه خود از عنوان مطالب تکراری خودداری کند و به دنبال کشف موضوعات جدید و جذاب باشد.
بهترین زمان برای نگارش پایان نامه کارشناسی ارشد ترم سوم است. از این رو دانشجویان باید از همان اوایل ترم سوم شروع به نوشتن پایان نامه کنند. همچنین از استاد راهنمای خود بخواهند که مقالات معتبر و بین المللی مرتبط با موضوع پایان نامه و رشته تحصیلی آنها را معرفی کند.
مراحل انجام پایان نامه
انجام پایان نامه ارشد و دکترا طی مراحل مختلفی انجام می شود که این مراحل شامل موارد زیر هستند.
انتخاب استاد راهنما و مشاور
دانشجو در اولین گام باید یکی از استادان دانشگاه خود را به عنوان استاد راهنما و مشاور برای پایان نامه خود انتخاب کند. ناگفته نماند که تخصص استاد راهنما باید مرتبط با موضوع مدنظر باشد. سپس طرح های اولیه و پیشینه تحقیق خود را به استاد راهنما ارائه دهد.
برای آنکه استاد راهنما در جریان روند انجام پایان نامه قرار بگیرد، لازم است که دانشجو هر هفته به او مراجعه کند. همچنین برای پیشرفت بهتر کار لازم است که هر دو ماه یک بار یک گزارش کلی از نحوه پیشرفت کار در اختیار استاد راهنما قرار دهد.
انتخاب یک موضوع مناسب
انتخاب یک موضوع مناسب یا طرح یک پرسش پژوهشی، یکی از مهمترین و اصلی ترین مراحل انجام پایان نامه کارشناسی ارشد و دکترا به شمار می رود. دانشجویان باید بر اساس رشته تحصیلی و میزان مهارت خود یک موضوع کاملاً جدید را انتخاب کنند. همچنین باید موضوعی را انتخاب کنند که بتواند به تمامی پرسش های مخاطبان خود و اعضای جامعه آموزشی به راحتی پاسخ دهد.
برای انتخاب یک موضوع مناسب باید عواملی نظیر در دسترس بودن امکانات پژوهشی مورد نیاز، نیاز جامعه، میزان علاقمندی خود به موضوع انتخاب شده، مرتبط بودن موضوع با رشته تحصیلی و شغل مد نظر را در نظر گرفت. همچنین موضوع باید کاملاً جدید بوده و هیچ تحقیق و پژوهشی در رابطه با آن انجام نشده باشد.
ارائه پروپوزال
منظور از پروپوزال همان فرم پیشنهادی پایان نامه است. به عبارت دیگر پروپوزال یک پیش نویس پژوهشی به شمار می رود و در آن مواردی نظیر روش کار، اهداف، بیان مسئله، پیشینه تحقیق و سوابق عنوان می شود.
دانشجو برای ثبت و دریافت پروپوزال باید به آدرس اینترنتی دانشگاه خود مراجعه کرده و فایل را بارگذاری کند. پس از دریافت پروپوزال باید آن را به استاد راهنما ارائه دهد. در صورتی که استاد راهنما فرم پیشنهاد دانشگاه را تایید کند دانشجو می تواند به سراغ دیگر مراحل انجام پایان نامه خود برود.
تألیف پایان نامه
پس از تصویب پروپوزال توسط استاد مشاور، دانشجو باید در یک چهارچوب دقیق و اصولی شروع به تالیف پایان نامه خود کند. دانشجو باید برای نوشتن تمامی فصل های پایان نامه خود از استاد راهنما کمک بگیرد.
به عبارت دیگر پس از پایان هر فصل و قبل از شروع فصل جدید حتماً باید با استاد خود ارتباط گرفته و نظرات او را در رابطه با پژوهش ها و تحقیقات انجام شده جویا شود. زیرا در این صورت استاد راهنما به راحتی مشکلات و ایرادات موجود را شناسایی کرده و از هدر رفتن زمان و انرژی دانشجو جلوگیری می کند.
تالیف پایان نامه دکترا و کارشناسی ارشد باید مطابق با یک سری اصول خاص انجام شود که این اصول به شرح زیر است.
- صفحه عنوان
- صفحه تقدیم
- صفحه سپاسگزاری
- چکیده پژوهش
- فهرست نوشتار
- کلیات پژوهش
- پیشینه تحقیق
- تجزیه و تحلیل داده ها
- نتیجه گیری
آمادگی دفاع از پایان نامه
پس از انجام مراحل فوق دانشجو باید آمادگی خود را جهت دفاع از پایان نامه و همچنین تعیین تاریخ دفاع اعلام کند. به طور معمول دانشجویان حدود ۶ ماه پس از تصویب پروپوزال خود می توانند آمادگی خود را برای دفاع از پایان نامه اعلام کنند.
دانشجوی ابتدا باید پایان نامه را به استاد راهنما ارائه دهد. استاد راهنما پس از بررسی مقاله در صورت لازم از دانشجو می خواهد تا اصلاحات لازم را انجام دهد. در غیر این صورت پایان نامه را تایید می کند. سپس دانشجو می تواند برای اعلام آمادگی خود جهت دفاع از پایان نامه، به وب سایت واحد مد نظر مراجعه کند.
البته ناگفته نماند، دانشجو در صورتی می تواند برای دفاع از پایان نامه خود اعلام آمادگی کند که در تمامی دروس نمره قبولی اخذ کرده باشد. همچنین برای دفاع از پایان نامه باید به طور کامل بر تمامی موضوعات مطرح شده در پایان نامه خود مسلط باشد. زیرا فقط در این صورت می تواند به پرسش های که از طرف اعضای جلسه مطرح می شود بی نقص پاسخ دهد.
دانشجو باید بتواند با ارائه پاسخ های منطقی و قاطع از تمامی ایده های مطرح شده در پایان نامه خود به خوبی دفاع کند. به عبارت دیگر او برای پژوهش ها و تحقیقات خود باید دلایل محکمه پسندی را ارائه دهد. دانشجو نمره اصلی پایان نامه خود را از جلسه دفاعیه دریافت می کند. از این رو باید برای این منظور به صورت کاملاً حساب شده و با اعتماد به نفس بالا اقدام کند.
چند توصیه مهم برای دفاع از پایان نامه ارشد و پایان نامه دکتری
جلسه دفاع از پایان نامه فقط ۲۰ دقیقه است. بنابراین دانشجو باید بتواند با مدیریت زمان در طی این ۲۰ دقیقه از تمامی پژوهش ها و تحقیقات انجام شده به بهترین شکل ممکن دفاع کند. در واقع دانشجو باید حداکثر ۵ دقیقه از زمان خود را به شرح، نحوه تاخیر و تاریخچه تحقیقات انجام شده اختصاص دهد. در ۲۵ دقیقه باقیمانده باید در مورد نحوه و روش کار خود و یافته هایش صحبت کند.
انتهای رپورتاژ آگهی/
