سایه‌روشن‌های دولت چهاردهم از نگاه کارشناسان سیاسی

حدود ۱۰۰ روز از روی‌کارآمدن دولت جدید می‌گذرد و پزشکیان در این مدت بامعرفی وزیران و انتصابات و سیاست‌گذاری‌های جدید، رویکرد‌های کلی دولت خود را مشخص کرده و رفته‌رفته نهاد‌ها در حال سروشکل پیدا کردن هستند تا سیاست‌های دولت جدید به شکل کاملا واضح و مشخصی پیاده شوند.

طبیعتا مدت ۱۰۰روزه، آن‌قدر طولانی نیست که بتوان از آن انتظارخروجی مشخص‌وواضحی درحوزه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و… داشت، امابه‌هرحال براساس رویکرد‌های اتخاذشده از سوی رئیس‌جمهور و اعضای کابینه، می‌توان به یک قضاوت کلی درباره عملکرد دولت رسید. در سال‌های گذشته نیز معمولا یک ارزیابی اولیه از دولت‌ها در این۱۰۰روز انجام می‌شد.

دولت پزشکیان نیز همچون سایر دولت‌ها مخالفان و موافقانی دارد و براساس جهت‌گیری‌های سیاسی و نظرات کارشناسانه، دیدگاه‌های گوناگونی درباره عملکرد آن در این مدت ارائه شده است. به‌مناسبت ۱۰۰روزگی دولت با برخی کارشناسان گفتگو کرده ایم و نظر آنها را درباره مهم‌ترین نقاط قوت و ضعف این سه ماه پرسیده است. 

حرکت امیدوار کننده
دولت در ابتدای راه است و هنوز نمی‌توان اظهار نظر دقیقی درباره عملکرد آن داشت. بااین‌حال، رویکرد رئیس‌جمهور در این مدت که به سمت وفاق و وحدت نیرو‌های داخلی معطوف شده است، می‌تواند به عنوان یکی از نقاط قوت دولت محسوب شود. آقای پزشکیان تلاش کرده با اولویت‌دادن به مسائل کارشناسی در جهت حل مشکلات کشور حرکت کند و با تخصیص بهینه منابع، در یک بستر آرام و کم‌تنش، مسائل داخلی و خارجی را دنبال کند.

 البته عملکرد واقعی هر دولتی را باید در بودجه‌ای که می‌بندد مشاهده کرد و اکنون بودجه سال آینده به مجلس تقدیم شده و باید ببینیم چه چیزی بیرون می‌آید. استفاده از تمام ظرفیت‌ها ازجمله اقلیت‌های قومی و مذهبی از دیگر نقاط قوت دولت است. دولت همچنین بخشی از معوقات گندمکاران و بازنشستگان را پرداخت کرده که اگرچه گام‌های کوچکی است، اما امیدوارکننده است و درمجموع همین که دولت در حال کاهش تنش‌هاست نکته بسیار مثبتی است. بااین‌حال همان‌طور که گفتم هنوز برای قضاوت قطعی و ارزیابی کارشناسی زود است، چراکه بخش قابل‌توجهی از توان دولت در این مدت بر کنترل تنش‌های منطقه‌ای متمرکز بوده و هنوز خیلی از مدیران مشخص نشده‌اند./ احمد حکیمی‌پور، فعال اصلاح‌طلب 

ادامه وضع موجود
دولت چهاردهم از نظر من بر مبنای یک دولت سهامی شکل گرفته است و فقط سعی شده که سهمیه‌ای برای هر گروه، قوم و قبیله‌ای در نظر گرفته شود که این وضعیت از نگاه من مثبت نیست، چراکه انتصابات براساس شایستگی‌ها صورت نگرفته است. معمولا در یک‌سال اول فعالیت هر دولت، مردم در برابر نواقص صبرمی‌کنند. اکنون هم همین وضعیت وجود دارد و دولت در حال بهره‌گرفتن از این آرامش است، اما کار خاصی دراین۱۰۰روزه انجام نداده است.

 اگر آسیب‌شناسی دقیق‌تری انجام دهیم، متوجه می‌شویم که مشکلات زیادی وجود دارد، ازجمله این‌که دولت بیش از حد گسترش یافته و افراد زیادی تحت عناوینی مانند دستیار و مشاور به آن افزوده شده‌اند، که بر هزینه‌های دولت می‌افزاید. همچنین به نظر می‌رسد انتخاب‌ها بیشتر براساس روابط صورت گرفته تا این‌که جنبه کارشناسی و شایسته‌سالارانه داشته باشد. دریک جمله بخواهم جمع‌بندی کنم باید بگویم دولت در ۱۰۰روز اول، بیشتر به‌دنبال ادامه وضع موجود بوده و ازآرامشی که مردم فراهم کردند استفاده نمودوکار خاصی انجام نداد. /امرا… شیخیانی، فعال اصلاح‌طلب

حرکت در حفظ محیط زیست
در۱۰۰روزکه از عملکرد دولت آقای پزشکیان می‌گذرد شاهد بازتر شدن فضای مطبوعاتی هستیم و ملاحظه می‌کنیم که انتقاد‌ها وایرادهاراحت‌تر درعرصه مطبوعات وفضای عمومی جامعه مطرح می‌شود. همچنین دستورشجاعانه آقای پزشکیان در‌خصوص ممنوعیت مصرف مازوت در نیروگاه‌ها از‌جمله نقاط قوت دولت فعلی است و قدم مؤثری در حفظ محیط‌زیست است.

اقدام مثبت دیگری که آقای پزشکیان انجام داده، انتشار گزارش‌های غیررسمی روزنوشت است که تا حدود زیادی، فضای واقعی سیاسی را نشان می‌دهد. همچنین با اعمال برخی تغییرات درخصوص گشت ارشاد، شاهد بهتر شدن شرایط دراین زمینه هستیم و حتی بعضی زنان که از سر لجاجت به سمت بی‌حجابی رفته بودند با تغییر شرایط، حجاب‌شان را بهتر کرده‌اند. اما از آنجا که آقای دکتر پزشکیان از انتقاد منصفانه و دلسوزانه استقبال می‌کند باید به ضعف‌ها هم اشاره کرد.

ایشان در شعار‌های انتخاباتی خود به مواردی از‌جمله برچیدن تحریم‌ها، عضویت دراف‌ای‌تی‌اف، ارتقای سطح روابط خارجی، رفع فیلترینگ و متوقف کردن گشت‌های ارشاد اشاره کرده بودند. اما به‌جز بحث گشت ارشاد در سایر موارد نه تنها اتفاق مثبتی نیفتاده که حتی شاهد حرکت در آن مسیر‌ها هم نیستیم./ علی‌محمد نمازی، فعال اصلاح‌طلب

رئیس جمهور مقتدر‌تر باشد
۱۰۰ روز برای نمره دادن به کار دولت زود است، اما باید گفت که فعلا با توجه به شعار دولت که وفاق ملی بود، هنوز آن وفاق اتفاق نیفتاده است. مجلس به دولت کمک قابل‌توجهی کرده، اما از سوی دولت شاهد گام چندانی در این زمینه نبوده‌ایم. حتی باید بگوییم این مجلس این‌قدر که به این دولت کمک کرده، به دولت آقای رئیسی نکرد. مجلس تعامل لازم را با دولت داشته ولی از دولت در انتصاب‌هایش چنین رویکردی مشاهده نشده است. نکته دیگر درباره عملکرد دولت در حوزه اقتصاد و بودجه است. 

در همین ارتباط، توجه کنیم که تورم از همان روز‌های اول دولت پزشکیان بیشتر حس می‌شد و شما در این مدت سیر صعودی و افسار‌گسیخته قیمت‌ها را می‌بینید. در این ۱۰۰روز اول کابینه آقای پزشکیان قیمت ارز شناور نه تنها تثبیت نشده بلکه در حال طی کردن سیر صعودی است و مدیریت نمی‌شود. البته دوباره تاکید می‌کنم که انصاف نیست که در ۱۰۰ روز ارزیابی دقیقی از عملکرد دولت دشته باشیم ولی در عین‌حال از طرف دیگر باید از رئیس‌جمهور بخواهیم که بهتر از این عمل کند و مقتدر باشد و مجلس این اقتدار را به ایشان داده است. من در مجموع فعلا نمی‌توانم نمره خوبی به این عملکرد بدهم. /حسن نتاج ، نماینده بابل و عضو کمیسیون بهداشت و درمان

برخی انتصابات نگران کننده
در ۱۰۰روز از آغاز فعالیت دولت، یکی از نکاتی که می‌توان به آن اشاره کرد، برخی انتصاب‌های بحث‌برانگیز در این دولت است. به نظر می‌رسد در این زمینه باید با دقت بیشتری عمل کنند، چراکه به‌کارگیری افراد با تابعیت‌های مختلف در سطوح عالی کشور دستاوردی جز نگرانی برای ملت نخواهد داشت. چنین افرادی، تعلقات دوگانه دارند و اگرچه شاید به‌ظاهر در میان جمع باشند، اما دل‌شان جای دیگری است. /علی جعفری‌آذر، نماینده تبریز در مجلس

توفیقات زیاد در سیاست خارجی
دولت با تمرکز روی وحدت ملی موفق شد برای تمرکز افکار ایرانیان روی وحدت به توفیق نسبی دست یابد. این در حالی است که در این مدت ما گرفتار موضوع اشرار جهانی در منطقه و به‌ویژه غرب آسیا نیز هستیم و اسرائیل با اقدامات شرورانه خود به عنوان تهدید اصلی امنیت ملی ایران محسوب می‌شود. دولت در این مدت تصویری از اقتدار و امنیت ملی را به نمایش گذاشته و در بخش سیاست خارجی توفیقات زیادی برای رساندن پیام ملت ایران به جهان و آشکارسازی جنایات بیشمار اسرائیل به دست آورده است. زمانی که بیروت زیر بمباران شدید رژیم صهیونیستی بود وزیر خارجه کشورمان به بیروت رفت و به رزمندگان روحیه داد. دولت باید برای افزایش قیمت‌ها فکری اساسی کرده و تورم را مهار کند و این مسأله جزو مطالبات مردم است./ محمدکاظم انبارلویی ، فعال اصولگرا 

دستیابی به وفاق ملی
مهم‌ترین نقطه قوت دولت در این مدت بحث وفاق ملی بود که در انتصاب وزرا و استانداران تاکنون رعایت شده است. دومین مسأله نیز شناخت بیشتر رئیس‌جمهور از جوامع بین‌المللی است و رئیس جمهور واقف است که برخی مدعیان دموکراسی، اهل دموکراسی نیستند و فقط به دنبال استفاده از این ابزار برای زورگویی هستند. تعامل بین دستگاه قضا، قانونگذاری و مجریه از مسائل مثبتی است که دولت هم در آن نقش دارد. دولت برای انتصاب استانداران با مجلس مشورت کرد و این مسأله از عملکرد‌های مثبت دولت محسوب می‌شود. در خصوص عملکرد منفی دولت در این مدت نیز می‌توان به شرایط نامناسب اقتصادی اشاره کرد. در واقع دولت در مهار تورم ناموفق بوده است./ ولی‌ا… بیاتی، سخنگوی کمیسیون شورا‌ها و امور داخلی مجلس

اقدامات مؤثر در سیاست خارجی
در دفاع از محور مقاومت در حوزه سیاست خارجی، اقدامات مؤثری تا الان صورت گرفته و وعده صادق ۱ و ۲ اجرا شد که در راستای پشتیبانی از مردم ملت فلسطین و لبنان بود. حضور نمایندگان دولت در عراق، سوریه، لبنان و کشور‌های منطقه اقدام مؤثری بود که صورت گرفت و سفررئیس‌جمهور برای حضور در اجلاس بریکس و شانگهای از موفقیت‌های دولت تا به امروز بود. اما خوشبین‌بودن به وعده‌های آمریکا و اروپا را می‌توان نقطه‌ضعف تلقی کرد که پاسخگویی به رژیم اسرائیل را به تأخیر انداخت. ضعف دولت بیشتر درمباحث اقتصادی است؛ ارزش پول ملی در حال کاهش است و قیمت دلار روند صعودی دارد و تورم نیز هم‌چنان پابرجاست و انتظارات مردم در حوزه اقتصادی برآورده نشده است.

سأله حجاب هنوز یک دغدغه است و لایحه حجاب با هماهنگی مجلس و دولت هنوز ابلاغ نشده است. مشکل بدهی‌های دولت به صندوق‌های بازنشستگی و تأمین اجتماعی پابرجاست و موجب اعتراض بازنشستگان شده، اما یکی از اقدامات مؤثر دولت افزایش حقوق پرستاران و پزشکان بود که از‌جمله دستاورد‌های دولت چهاردهم است. / حمیدرضا ترقی، فعال اصولگرا 

همه ظرفیت‌ها فعال نشده
به‌نظر می‌رسد دولت هنوز نتوانسته ازهمه ظرفیت‌های خود استفاده کند. مردم به این باوررسیده‌اندکه فضابرای فعالیت و پیشرفت آنها فراهم شده و با نگاه وفاق ملی، فضا برای پیشرفت کشور مهیا شده است. البته باید توجه داشت که هنوز به این مهم در میدان و عمل دست پیدا نکرده‌ایم، اما مردم و نخبگان از آرامش ضمنی برخوردار شده‌اند. در‌خصوص عملکرد منفی نیز می‌توان به‌این نکته اشاره کرد که دولت هنوز نتوانسته از همه ظرفیت‌های خود استفاده کند. 

به‌بیان دیگر، به‌نظر می‌رسد دولت هنوز به جمع‌بندی نرسیده تا افراد لازم را درجایگاه‌های مناسب قراردهد؛ به‌همین دلیل هنوز از مجموعه مدیریتی کشور صدایی واحدشنیده نمی‌شود. به‌نظرمی‌رسدهنوز تلاش‌ها برای شناسایی نیرو‌های شایسته و به‌کارگیری آنها در مدیریت کلان و میانی کشور ادامه دارد. این در‌حالی است که این رویکرد باید سرعت بگیرد. / علی‌اکبر رنجبرزاده، عضو کمیسیون صنایع‌و‌معادن

ابهام در برخی انتصابات
هنوز قضاوت در مورد عملکرد دولت چهاردهم زود است و نمی‌توان به درستی در مورد اقدامات دولت صحبت کرد، اما با توجه به قیمت دلار و کاهش ارزش پول ملی می‌توان گفت عملکرد دولت در حوزه اقتصادی تاکنون خوب نبوده است. بعد از سانحه سقوط هواپیمای شهید آیت‌ا… رئیسی، دولت چهاردهم توانست فضای جامعه را مدیریت و آرامشی تزریق کند و انسجام در زمان انتخابات از اقدامات موثر دولت چهاردهم بود.

بخشی از مردم که از صندوق‌های رأی قهر کرده بودند با شعار وفاق ملی دولت دوباره به صندوق‌های رأی برگشتند و دولت توانست با رای بالا از مجلس، کابینه خود را تشکیل دهد. اما برخی از دولت‌مردان عملکرد خوبی ندارند و در انتصابات خود برخی افراد را با پارتی‌بازی انتخاب کرده‌اند که قطعا در آینده به دولت ضرر‌هایی خواهد زد. دولت قصد دارد FATF را تصویب کند و فکر می‌کند حل مسائل داخلی کشور به سیاست خارجی برمی‌گردد که این از نقاط ضعف دولت است. دولت تنش‌زدایی در رابطه با کشور‌ها را در دستور کار خود قرار داده که امیدواریم در روز‌های آتی شاهد اتفاقات خوبی باشیم، اما در کل هنوز صحبت از عملکرد دولت زود است و باید منتظر ماند.

منبع: جام جم