چک صیادی چیست؟/چک صیادی جایگزین چک‌های قدیمی

به گزارش . ساناپرس،چک صیادی بر اساس قانون جدید چک و تحت نظارت بانک مرکزی از طریق سامانه صیاد صادر می شود. یکی از مشخصه های اصلی چک صیادی، رنگ بنفش آن است.چند وقتی هست که چک‌های صیادی وارد مبادلات تجاری کشور شده‌اند. سوالی که مطرح می‌‎شود، این است که چک صیادی چیست و چرا و چگونه این برگه به سیستم بانکی وارد شد؟

چک صیادی، نوع جدیدی از برگه‌هایی است که براساس قانون جدید صدور چک و تحت‌نظارت مستقیم بانک مرکزی صادر شد. این اوراق مالی، از امنیت و ضمانت اجرای بیشتری برخوردار هستند. دلیل اینکه آن را صیادی می‌نامند، به نحوه دریافت آن به‌واسطه ثبت‌نام در سامانه صدور یکپارچه صیاد باز می‌گردد.

بر چه اساسی چک‌های صیادی وارد سیستم بانکی شدند؟

در مبادلات بانکی، به‌خصوص زمانی که پای مبالغ کلان در میان باشد، به ‌جای پول نقد، معمولا از اسنادی مانند چک‌ها استفاده می‌شود. این اوراق به‌ دلیل قابلیت‌هایی همچون امکان تعقیب کیفری صادرکننده از استقبال بیشتری برخوردار هستند. به همین منظور، در سال ۱۳۹۶ چک صیادی با تصمیم بانک مرکزی روی کار آمد تا از میزان جرایمی که در گذشته با همین اوراق منتها از نوع معمولی صورت می‌گرفت، پیشگیری شود.

حتما می‌پرسید که مگر چک‌های صیادی با نوع قدیمی این برگه‌های مالی چه تفاوتی دارد؟ در گذشته، به ‌دلیل اینکه صدور این اوراق توسط شعب بانکی و به ‌شکلی راحت انجام می‌شد، افراد زیادی برای دریافت آن اقدام می‌کردند؛ حتی کسانی که چیزی از قانون و مقررات مربوط به آن نمی‌دانستند. به همین دلیل، تعداد زیادی از چک‌ها برگشت می‌خورد و پرونده‌های زیادی در سیستم قضایی تشکیل می‌شد.

بعد از سال ۱۳۹۶ صدور چک‌ها از اختیار شعب بانکی خارج شد و حالا افراد برای دریافت آن، باید در سامانه صیادی که تحت‌نظر بانک مرکزی است، احراز هویت کنند تا صلاحیت آن‌ها سنجیده شود. اگر شخص متقاضی از اعتبار خوبی برخوردار بود، به او دسته‌چک تعلق خواهد گرفت.

قانون جدید چک صیادی، مبتنی بر موجودی حساب کم‌تر از مبلغ چک

چک صیادی چیست

قوانین و ضوابط جدیدی که مبنی بر راه‌اندازی چک‌های صیادی بود، به این اوراق اعتبار بیشتری بخشید و آمار جرایم مرتبط با چک‌های برگشتی و بی‌محل را تا حد زیادی کاهش داد. حالا قانون جدیدی که در مدت اخیر به تصویب رسید، می‌گوید که اگر موجودی حساب شخص از مبلغ درون این برگه‌های مالی کم‌تر باشد، چه خواهد شد؟

یکی از بندهای قانون، این‌گونه پاسخ می‌دهد که به درخواست دارنده چک، بانک مکلف است که همه موجودی حساب را به او بپردازد. و شخص دارنده هم با قید مبلغ دریافت‌شده، مشخصات کامل شناسنامه‌ای، شماره‌تلفن و امضا در پشت چک، آن را به بانک تسلیم کند.

به‌عنوان مثال، اگر شخصی چکی به مبلغ ۱۰ میلیون تومان کشیده باشد، درحالی‌که موجودی حساب او ۸ میلیون تومان است، بانک با ظهور یک نسخه پرداخت نقدی و اخذ امضا از دارنده، همه موجودی را به او می‌پردازد و برای باقی پول، یک گواهی‌نامه عدم پرداخت صادر می‌کند.

تفاوت چک صیادی با چک قدیمی ازنظر لزوم ثبت نام در سامانه

مطابق با قانون جدید صدور چک، هرگونه عملیات از ثبت این برگه‌ها گرفته تا انتقال، استعلام و تایید آن، باید در سامانه صیاد انجام شود. این امر، ضریب امنیت چک و ضمانت نقدشوندگی آن را افزایش می‌دهد. چنین قانونی برای چک‌های قدیمی وجود نداشت. صدور و انتقال اوراق قدیمی به‌ شکل حامل صورت می‌گرفت و نمی‌شد به اعتبار و امنیت آن اطمینان کرد.

ناگفته نماند که درحال‌حاضر، انجام عملیات ثبت، انتقال و استعلام چک‌های صیادی به واسطه سامانه بانک مرکزی امکان‌پذیر نیست. شما فقط می‌توانید به‌واسطه اپلیکیشن‌های مالی، درگاه‌های پرداخت اینترنتی بانکی و همچنین سامانه صیاد، این امور را پیگیری کنید.

سامانه صیاد، تغییری مهم در راستای امنیت چک های امروزی

چک صیادی چیست

تا اینجا مشخص شد که صیاد، یک سامانه اینترنتی تاسیس‌شده توسط بانک مرکزی است که امکان ثبت و استعلام چک‌ها را فراهم می‌کند. بعد از ابلاغ قانون جدید صدور چک صیادی، سامانه صیاد به‌دلیل نبودن ضمانت اجرایی قوی، کم‌وکاستی‌های زیادی داشت؛ ولی با اعلام رسمی بانک مرکزی در فروردین سال ۱۴۰۰ ثبت چک در این سیستم الزامی شد.

بدین‌ترتیب، دسته‌چک زمانی به متقاضی تعلق می‌گیرد که فرایند اعتبارسنجی انجام شود و اگر شخص از صلاحیت کافی برخوردار بود، بتواند به خواسته خود از داشتن این اوراق مالی دست یابد. در این سیستم، اطلاعات هویتی متقاضی ثبت می‌شود و دارنده چک می‌تواند با استعلام حساب، از وضعیت عملکردهای مالی او آگاه شود. بر همین اساس، می‌تواند به معامله‌های مالی خود، ارزش و اعتبار بیشتری بدهد.

از مزایای چک صیادی بیشتر بدانید

امروز، دسته‌چک‌های تمامی بانک‌ها کاملا یک‌شکل و یک‌رنگ است که با هدف یکپارچه‌سازی و استانداردسازی طراحی شدند و هویت اوراق بهادار پیدا کردند. از مزایای چک‌های صیادی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

اختصاص کد ۱۶ رقمی به هر برگه چک که اطلاعات اعتباری صاحب چک را نشان می‌دهد.

امنیت بالای چک‌های صیادی (عدم جعلی‌بودن نوع کاغذ و آرم‌های برجسته)

قابلیت نقدشدن در تمام بانک‌های کشور

حذف نقش شعب بانکی در صدور دسته‌چک

حذف صدور چک در وجه حامل و پیشگیری از خطراتی مانند به‌سرقت‌رفتن

چک صیادی چیست

تعیین سقف مبلغ چک توسط سامانه صیاد و جلوگیری از صدور چک‌هایی با مبالغی بالاتر از توان مالی فرد

ویژگی‌های ظاهری یکسان برای همه چک‌ها

امکان استعلام اعتبار صادرکننده چک و معتبرکردن معاملات

ویژگی‌های امنیتی چک صیادی را بشناسید

ویژگی‌های امنیتی حرفه‌ای این اوراق، شامل سریال‌هایی است که به ‌طور برجسته چاپ شده‌اند. همچنین در پشت این برگه‌ها یک طرح مخفی وجود دارد که آن را از سایر چک‌ها متمایز می‌کند.

وجود شماره یکتا و شماره اختصاصی هر برگه چک، به دارنده این امکان را می‌دهد که با استفاده از کدهای دستوری و سرویس‌های پیامکی فعال، از اعتبار صاحب آن استعلام بگیرد. شاخص دیگری که از جعل‌شدن چک‌ها پیشگیری می‌کند و ضریب امنیتی آن را بالا می‌برد، رعایت استانداردهایی خاص در طراحی ابعاد این اوراق است.

چک صیادی جایگزین چک‌های قدیمی

مطابق با قانونی که در سال ۱۴۰۰ توسط بانک مرکزی به تصویب رسید، چک صیادی به ‌طور کامل جایگزین چک‌های قدیمی شد و در پی آن، معامله‌های خرد و کلان از اعتبار بیشتری بهره‌مند شدند؛ چون در واقع، این چک‌ها با احراز هویت در سامانه صیاد و اعتبارسنجی متقاضیان، فقط به افرادی تعلق می‌گیرد که سابقه و صلاحیت خوبی داشته باشند.

بااین‌حال، ممکن است اشتباهاتی در خصوص صدور چک با مبلغی بیش از موجودی حساب رخ دهد. در چنین شرایطی، دوباره قانونی وضع شد که طی آن، بانک‌ها مبلغ موجود در حساب را به دارنده چک می‌پردازند و برای باقی‌مانده آن گواهی‌نامه‌ای صادر می‌کنند تا بعدها برای دریافت پول خود اقدام کنند. این قانون هم تا حد زیادی از نگرانی‌های صاحبان چک کاهش داد.

پایان/*

ساناپرس را در ایتا، روبیکا، پیام رسان بله و تلگرام دنبال کنید.