«تابناک با تو» – آب مروارید نوعی بیماری چشمی است که در آن لنز چشم کدر شده و باعث کاهش دید می‌شود. در این مقاله، بررسی می‌کنیم که چگونه این بیماری تشخیص داده و درمان می‌شود، همچنین به مواردی دیگر نظیر علائم، نحوه تشکیل، عوامل و پیشگیری می‌پردازیم.
آب مروارید چیست؟
آب مروارید (Cataract) یک بیماری شایع چشمی است که باعث کدر شدن عدسی چشم می‌شود. عدسی چشم، بخشی شفاف و عدسی شکل در پشت عنبیه است که نور را بر روی شبکیه متمرکز می‌کند. شبکیه، پرده حساس به نور در پشت چشم است که تصاویر را دریافت و به مغز ارسال می‌کند. هنگامی که عدسی چشم دچار آب مروارید می‌شود، نور به درستی از آن عبور نمی‌کند و این امر منجر به تاری دید، تاری دید در شب، و سایر مشکلات بینایی می‌شود.
آب مروارید با افزایش سن بسیار شایع است. در واقع، بیش از نیمی از سالمندان ۸۰ ساله یا بالاتر یا آب مروارید دارند یا برای خلاص شدن از شر آب مروارید تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند.
در ابتدا ممکن است متوجه کاتاراکت نشوید، اما با گذشت زمان، آب مروارید می‌تواند دید شما را تار، مه آلود یا کم رنگ کند. ممکن است در خواندن یا انجام سایر فعالیت‌های روزمره مشکل داشته باشید. با گذشت زمان، آب مروارید می‌تواند منجر به کاهش بینایی شود. خبر خوب این است که جراحی می‌تواند آب مروارید را از بین ببرد. جراحی آب مروارید بی خطر است و مشکلات بینایی ناشی از آب مروارید را اصلاح می‌کند.
نحوه تشکیل آب مروارید
آب مروارید یک عدسی کدر است. لنز پشت قسمت رنگی چشم شما که عنبیه نام دارد قرار می‌گیرد. لنز نوری را که وارد چشم شما می‌شود، متمرکز می‌کند. این کار تصاویر واضحی را در قسمت پشتی چشم به نام شبکیه ایجاد می‌کند.
با افزایش سن، لنز‌های چشم انعطاف‌پذیرتر، شفاف‌تر و ضخیم‌تر می‌شوند. افزایش سن و برخی شرایط پزشکی می‌تواند باعث شود که پروتئین‌ها و الیاف داخل لنز شکسته شده و به هم برسند. این همان چیزی است که باعث کدر شدن لنز‌ها می‌شود.
با رشد آب مروارید، کدر شدن آن بدتر می‌شود. آب مروارید نور را هنگام عبور از عدسی پراکنده و مسدود می‌کند. این مانع از رسیدن یک تصویر واضح به شبکیه چشم شما می‌شود، در نتیجه دید تار خواهد شد.
آب مروارید معمولا در هر دو چشم اتفاق می‌افتد، اما نه همیشه با سرعت یکسان. آب مروارید در یک چشم ممکن است بدتر از چشم دیگر باشد. این باعث تفاوت بینایی بین چشم‌ها می‌شود.
انواع مختلف آب مروارید
بیشتر آب مروارید‌ها به سن مربوط می‌شوند – به دلیل تغییرات طبیعی در چشمان شما با افزایش سن رخ می‌دهد. اما ممکن است به دلایل دیگری مانند پس از آسیب چشم یا پس از جراحی برای مشکل چشمی دیگر (مانند گلوکوم) به آب مروارید مبتلا شوید. مهم نیست که چه نوع آب مروارید دارید، برای درمان آن به جراحی نیاز خواهید داشت.
علل آب مروارید
علل مختلفی می‌توانند منجر به ایجاد آب مروارید شوند، از جمله:
افزایش سن: شایع‌ترین علت آب مروارید، افزایش سن است. با افزایش سن، پروتئین‌های موجود در عدسی چشم می‌توانند بهم چسبیده و باعث کدر شدن آن شوند.
دیابت: افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آب مروارید هستند.
سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده شما به آب مروارید مبتلا باشد، شما نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آن قرار دارید.
قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش: قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید بدون محافظ چشم می‌تواند خطر ابتلا به آب مروارید را افزایش دهد.
مصرف برخی داروها: مصرف طولانی مدت برخی داروها، مانند کورتیکواستروئیدها، می‌تواند خطر ابتلا به آب مروارید را افزایش دهد.
آسیب یا التهاب چشم: آسیب یا التهاب چشم نیز می‌تواند منجر به ایجاد آب مروارید شود.
علائم آب مروارید
علائم اولیه آب مروارید ممکن است خفیف باشند و به تدریج در طول زمان بدتر شوند. برخی از علائم شایع آب مروارید عبارتند از:
– تاری دید، به ویژه در نور کم
– مشکل در دیدن در شب
– حساسیت به نور و خیرگی
– نیاز مکرر به تعویض عینک
– دیدن هاله در اطراف نور
– کاهش درک رنگ‌ها
– دو بینی در یک چشم
– نیاز به نور روشن‌تر برای مطالعه و سایر فعالیت‌ها
– محو شدن یا زرد شدن رنگ‌ها
تشخیص آب مروارید
تشخیص آب مروارید توسط چشم پزشک انجام می‌شود. چشم پزشک معاینه کاملی از چشم انجام می‌دهد و ممکن است از تست‌های تشخیصی مختلفی، مانند معاینه با لامپ شکافی و تست شبکیه، استفاده کند. در معاینه با لامپ شکافی، چشم پزشک از نور شدید و یک ابزار خاص برای بررسی عدسی چشم استفاده می‌کند. تست شبکیه نیز برای بررسی سلامت شبکیه انجام می‌شود.
درمان آب مروارید
در حال حاضر، تنها درمان قطعی آب مروارید، جراحی است. در جراحی آب مروارید، عدسی کدر شده چشم با یک عدسی مصنوعی جایگزین می‌شود. جراحی آب مروارید یکی از رایج‌ترین و موفق‌ترین عمل‌های جراحی در جهان است. انواع مختلفی از جراحی آب مروارید وجود دارد، از جمله:
فاکوکریسیس:
در این روش، عدسی کدر شده با استفاده از امواج فراصوت شکسته و از چشم خارج می‌شود. سپس، یک عدسی مصنوعی از طریق یک برش کوچک در قرنیه (پوشش شفاف جلوی چشم) وارد چشم می‌شود.
استخراج خارج کپسولی:
در این روش، کپسول عدسی (پوشش نازکی که عدسی را احاطه می‌کند) نیز همراه با عدسی کدر شده برداشته می‌شود. سپس، یک عدسی مصنوعی در داخل کپسول خالی یا در پشت عنبیه قرار داده می‌شود.
فاکوآسیسیشن با لیزر:
در این روش، از لیزر برای شکستن عدسی کدر شده و خارج کردن آن از چشم استفاده می‌شود. سپس، یک عدسی مصنوعی از طریق یک برش کوچک در قرنیه وارد چشم می‌شود.
پیشگیری از آب مروارید
هیچ مطالعه‌ای ثابت نکرده است که چگونه می‌توان از آب مروارید جلوگیری کرد یا آن را کاهش داد. اما متخصصان مراقبت‌های بهداشتی فکر می‌کنند چندین استراتژی ممکن است مفید باشد، از جمله:
معاینات منظم چشم:
معاینه چشم می‌تواند به تشخیص آب مروارید و سایر مشکلات چشمی در مراحل اولیه کمک کند. از تیم مراقبت‌های بهداشتی خود بپرسید که چند بار باید معاینه چشم انجام دهید.
ترک سیگار:
از یکی از اعضای تیم مراقبت‌های بهداشتی خود بپرسید که چگونه سیگار را ترک کند. داروها، مشاوره و راهبرد‌های دیگر برای کمک به شما در دسترس هستند.
سایر مشکلات سلامتی را مدیریت کنید:
اگر دیابت یا سایر شرایط پزشکی دارید که می‌تواند خطر ابتلا به آب مروارید را افزایش دهد، برنامه درمانی خود را دنبال کنید.
رژیم غذایی مناسب:
یک رژیم غذایی سالم را انتخاب کنید که حاوی مقدار زیادی میوه و سبزیجات باشد. افزودن میوه‌ها و سبزیجات به رژیم غذایی شما تضمین می‌کند که ویتامین‌ها و مواد مغذی زیادی دریافت می‌کنید. میوه‌ها و سبزیجات دارای آنتی اکسیدان هستند. آنتی اکسیدان‌ها به حفظ سلامت چشم شما کمک می‌کنند.
اما یک مطالعه بزرگ جمعیت اخیراً نشان داد که یک رژیم غذایی سالم سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی خطر ابتلا به آب مروارید را کاهش می‌دهد. میوه‌ها و سبزیجات دارای مزایای سلامتی ثابت شده زیادی هستند. خوردن آنها راهی مطمئن برای دریافت مواد معدنی و ویتامین‌های کافی در رژیم غذایی شما است.
عینک آفتابی:
اشعه ماوراء بنفش خورشید ممکن است باعث آب مروارید شود. وقتی در فضای باز هستید از عینک آفتابی استفاده کنید که اشعه ماوراء بنفش B را مسدود می‌کند.
ترک الکل:
نوشیدن بیش از حد الکل می‌تواند خطر ابتلا به آب مروارید را افزایش دهد.
ریسک فاکتور‌های آب مروارید
عوامل خطری که می‌توانند احتمال ابتلا به آب مروارید را افزایش دهند شامل موارد زیر می‌باشد:
– افزایش سن
– دیابت
– در معرض نور خورشید بودن
– سیگار کشیدن
– چاقی
– سابقه خانوادگی آب مروارید
– آسیب یا التهاب قبلی چشم
– جراحی قبلی چشم استفاده طولانی مدت از دارو‌های کورتیکواستروئیدی
– نوشیدن مقادیر زیاد الکل
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده هرگونه تغییر در بینایی خود، برای معاینه چشم وقت بگیرید. اگر دچار تغییرات ناگهانی بینایی شدید، مانند دوبینی یا جرقه‌های نور، درد ناگهانی چشم یا سردرد ناگهانی، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.
سخن پایانی درباره آب مروارید
آب مروارید یک بیماری شایع چشمی است که می‌تواند باعث تاری دید و مشکلات بینایی شود. اگر علائمی مانند تاری دید، مشکل در دیدن در شب، یا حساسیت به نور دارید، باید برای معاینه چشم به چشم پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام آب مروارید و درمان به موقع می‌تواند به حفظ بینایی شما کمک کند.
منبع: سرپوش
